Akciğer iltihabı neden olur? hangi faktörler etkili?

Akciğer iltihabı, tıpta "pnömoni" olarak adlandırılan, akciğer dokusunun iltihaplanması durumudur. Bu iltihaplanma; bakteriler, virüsler, mantarlar ya da kimyasal maddeler gibi çeşitli etkenlerle meydana gelebilir. Akciğer iltihabı, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olarak kabul edilmekte ve özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir.

Akciğer iltihabı, acil bir durum olarak değerlendirilebilir. Özellikle şu durumlarda vakaların hızla artış gösterdiği gözlemlenmiştir:

• Yaşlı bireyler: 65 yaş ve üzerindeki bireylerde bağışıklık sistemi zayıfladığı için iltihap riski artar.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler: Kanser tedavisi görenler, HIV/AIDS hastaları ve organ nakli yapılan bireyler bu grupta yer alır.
• Kronik hastalığı olan bireyler: Astım, KOAH veya kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olanlar risk altındadır.

Akciğer iltihabına yol açan başlıca etkenler şunlardır:

• Bakteriyel Enfeksiyonlar: En yaygın nedenlerden biri olan bakteriyel enfeksiyonlar, genellikle Streptococcus pneumoniae gibi bakteriler tarafından tetiklenir.
• Virüsler: Influenza virüsü, COVID-19 gibi virüsler de akciğer iltihabına yol açabilir.
• Mantar Enfeksiyonları: Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde, mantar kaynaklı enfeksiyonlar pnömoniye neden olabilir.
• Kimyasal ve Fiziksel Ajanlar: Kimyasal maddeler, irritan gazlar veya tozlar akciğer iltihabını tetikleyebilir.

Akciğer iltihabı gelişiminde etkili olabilecek bazı risk faktörleri şunlardır:

• Sigara içimi: Sigara içen bireylerde akciğer iltihabı riski artar.
• Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, bağışıklık sistemini zayıflatır ve iltihap riskini artırır.
• Beslenme alışkanlıkları: Yetersiz beslenme, bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir.
• Yaş faktörü: Özellikle çocuklar ve yaşlılar, iltihaplanmaya karşı daha hassastır.

Akciğer iltihabının belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Öksürük: Genellikle balgamlı veya kuru öksürük türlerinde olabilir.
• Nefes darlığı: Akciğerlerin iltihaplanması, nefes almayı zorlaştırabilir.
• Göğüs ağrısı: Derin nefes alırken veya öksürürken artan göğüs ağrısı hissi yaygındır.
• Yüksek ateş: Vücut enfeksiyona karşı bir savunma mekanizması olarak ateş üretebilir.

Teşhis genellikle fizik muayene, akciğer röntgeni ve kan testleri ile konulmaktadır. Gerekli durumlarda, balgam örnekleri alınarak laboratuvar testleri yapılabilir.

Akciğer iltihabı, çeşitli etkenler ve risk faktörleri ile tetiklenebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyon riskini azaltmak açısından büyük önem taşımaktadır. Bireylerin sağlıklarını korumak için aşılar, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve düzenli kontroller yapmaları önerilmektedir.